Osobom objętym powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym1 przysługuje, na zasadach określonych w ustawie2, zaopatrzenie w wyroby medyczne, na zlecenie osoby uprawnionej, oraz ich naprawa.
Refundacja NFZ
Prawo do wyrobów medycznych określonych w rozporządzeniu w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie osoby uprawnionej do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych, według wskazań medycznych bez uwzględnienia okresów użytkowania przysługuje:
- świadczeniobiorcom do ukończenia 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, na podstawie zaświadczenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, pediatrii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej („za życiem”);
- świadczeniobiorcom posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- świadczeniobiorcom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (pkt 7 i 8).
Podstawą zaopatrzenia w wyroby medyczne jest zlecenie prawidłowo wystawione przez osobę uprawnioną do wystawienia zlecenia, potwierdzone do realizacji przez Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia, w którym zarejestrowany jest świadczeniobiorca. Oddział Funduszu właściwy dla świadczeniobiorcy potwierdzając zlecenie:
- weryfikuje prawo świadczeniobiorcy do zleconego świadczenia;
- zapewnia środki finansowe na realizację tego świadczenia;
- nadaje numer ewidencyjny zlecenia;
- wpisuje zlecenie do rejestru prowadzonego przez Oddział Funduszu.
Potwierdzone i zarejestrowane przez Oddział Funduszu zlecenie może zostać zrealizowane u wybranego przez świadczeniobiorcę świadczeniodawcy.4
Dofinansowanie PFRON
Osoby niepełnosprawne, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, mogą ubiegać się o dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze jeżeli ich przeciętny miesięczny dochód, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza kwoty:5
- 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym,6
- 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej.
Dofinansowanie zadań ze środków Funduszu następuje na pisemny wniosek złożony odpowiednio do powiatowego centrum pomocy rodzinie lub powiatowego urzędu pracy, właściwego dla miejsca zamieszkania osoby niepełnosprawnej. We Wrocławiu zadanie to realizuje Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.
Wniosek osoby niepełnosprawnej o dofinansowanie ze środków Funduszu powinien zawierać:
- imię, nazwisko, adres zamieszkania;
- numer PESEL – w przypadku jego nadania;
- przedmiot dofinansowania;
- oświadczenie o wysokości dochodów i liczbie osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym.
Do wniosku dołącza się:
- kopię orzeczenia o niepełnosprawności;
- fakturę określającą cenę nabycia z wyodrębnioną kwotą opłacaną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego oraz kwotą udziału własnego lub inny dokument potwierdzający zakup, wraz z potwierdzoną za zgodność, przez świadczeniodawcę realizującego zlecenie, kopią zrealizowanego zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, albo
- kopię zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wraz z ofertą określającą cenę nabycia z wyodrębnioną kwotą opłacaną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego i kwotą udziału własnego oraz termin realizacji zlecenia od momentu przyjęcia go do realizacji.
Wysokość dofinansowania zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wynosi:
- do 100% udziału własnego osoby niepełnosprawnej w limicie ceny ustalonym w rozporządzeniu w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie,
- do 150% sumy kwoty limitu, o którym mowa w lit. 1, wyznaczonego przez ministra właściwego do spraw zdrowia oraz wymaganego udziału własnego osoby niepełnosprawnej w zakupie tych przedmiotów i środków, jeżeli cena zakupu jest wyższa niż ustalony limit.
Ulga rehabilitacyjna
W przypadku nieotrzymania dofinansowania z PFRON (np. z powodu przekroczenia kryterium dochodowego), osoba niepełnosprawna:
- może sama pokryć tzw. udział własny w cenie zakupu – w tym przypadku istnieje możliwość skorzystania z tzw. ulgi rehabilitacyjnej (odliczenie od dochodu, stanowiącego podstawę opodatkowania, kosztów poniesionych na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności)7
- wybrać sprzęt tańszy (o ile jest taka możliwość)
- szukać wsparcia u sponsorów lub organizacji pozarządowych (stowarzyszeń, fundacji) – w tym przypadku, jeżeli kwota wsparcia przekroczy 4.902,00 zł, to konieczne będzie opłacenie podatku od darowizny (podatek może zapłacić darczyńca albo obdarowany)8
Naprawa
Zlecenie naprawy wyrobu medycznego wystawia i potwierdza Oddział Funduszu, który zrefundował dany wyrób medyczny.4
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
- ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie
- zarządzenie nr 59/2016/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju świadczeń zaopatrzenie w wyroby medyczne
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
- przeciętne wynagrodzenie w czwartym kwartale 2018 r. wyniosło 4.863,74 zł
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
- ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn